سازمان جهانی گمرک سال 2017 را به عنوان سال تحلیل داده و مدیریت مرزی مؤثر نامگذاری کرده که در واقع ادامه شعار سال 2016 یعنی گمرک دیجیتال حرکت به جلو است. وجه مشترک این دو شعار را میتوان استفاده هر دو آنها از فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی دانست که به طور روزافزون در جوامع مختلف بشری در حال گسترش است.تأکید مستمر سازمان جهانی گمرک به عنوان یکی از مهمترین متولیان توسعه تجارت در جهان بر مدرنیزاسیون گمرکات عضو، حاکی از اهمیت تغییر رویکرد و استراتژی تجارت از حالتهای سنتی و قدیمی به سمت استفاده از تکنولوژیهای مدرن اطلاعات و ارتباطات و همچنین نقشآفرینی تجارت در عرصه اقتصاد جهانی است.
سال 2016 که پایان آن حدود یک ماه با روز جهانی گمرک فاصله دارد، برای گمرک جمهوری اسلامی ایران در مجموع سال پرباری بود و گمرک در این سال توانست به بخشهای دیگری از اهداف خود در زمینه گمرک دیجیتال جامه عمل بپوشاند. عملکرد گمرک را در یک سال گذشته میتوان در دو بخش مورد ارزیابی قرار داد. بخش نخست به مناسبات بیرونی و روابط خارجی گمرک اختصاص دارد که شامل دیدار و گفتوگو با مقامات گمرکی کشورهای خارجی است. سفر تعداد قابل توجهی از مسئولان گمرکی کشورهای مختلف مانند چین، روسیه، ترکیه، جمهوری آذربایجان به ایران که در فضای ایجاد شده پس از برجام صورت گرفت منجر به حصول توافقهای بسیار خوبی برای توسعه همکاریهای گمرکی و تجاری شد.
در این زمینه تفاهمنامههایی به امضا رسید که به تدریج در آینده اجرایی خواهد شد. راهاندازی دروازه مشترک مرزی بین گمرک ایران با گمرکات ترکیه، جمهوری آذربایجان و یکی دو کشور دیگر بخشی از توافقهای صورت گرفته است که بهبود وضعیت و افزایش تبادلات تجاری فیمابین را در پی داشته است. راهاندازی کریدور سبز گمرکی بین ایران و روسیه که قرار است تسهیلات خوبی را برای تجار و بازرگانان ایرانی فراهم کند و تا حدود 15 درصد کاهش عوارض گمرکی برای آنان به دنبال داشته باشد، فصل تازهای از همکاریهای گمرکی و تجاری بین ایران و روسیه را خواهد گشود. در همین بخش برگزاری هفتمین اجلاس رؤسای گمرکات عضو اکو در تهران را باید از موفقیتهای گمرک در سال 2016 به حساب آورد که شرکت رؤسای گمرکات کشورهای عضو در آن در مقایسه با اجلاسهای گذشته کمسابقه بود و مهمتر از آن حضور قائممقام سازمان جهانی گمرک پس از سالهای طولانی در این اجلاس و بازتاب وسیع آن در سطح گمرکات دنیا بود که باعث ارتقای جایگاه گمرک کشورمان در بین کشورهای خارجی شد.
انتخاب گمرک ایران از سوی مرکز اداره روابط منطقهای سازمان جهانی گمرک (رایلو) به عنوان سومین کشور مبارزه با قاچاق مواد مخدر توفیق بزرگ دیگری است که به همراه سایر موفقیتهای گمرک در این بخش خوشحالی و خشنودی مدیران و کارکنان شریف گمرک را به دنبال داشته است.
اما بخش دوم که به فعالیتهای اجرایی گمرک مربوط میشود، نشاندهنده موفقیت این سازمان در توسعه و تکمیل سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی است که همچنان به عنوان مهمترین محور فعالیت گمرک مورد توجه بوده و تا رسیدن به وضعیت ایدهآل ادامه خواهد داشت.
بهرهبرداری از سامانههای جدید الکترونیکی توانایی گمرک را در انجام وظایف محوله و ارائه خدمات مطلوبتر به صاحبان کالا به نحو بارزی افزایش داده و اکنون به جرأت میتوان گفت هیچ فعالیت اجرایی در رویههای واردات، صادرات و ترانزیت در گمرک نیست که خارج از سامانههای الکترونیکی انجام شود و این موضوع از چند جهت حائز اهمیت است و مزایایی برای تجارت خارجی اقتصاد کشور به همراه دارد که مهمترین آن شفافسازی تجارت و افزایش سطح سلامت اداری در گمرک و سایر بخشهای وابسته است. در حال حاضر از مرحله ورود کالا به گمرک و حتی قبل از آن تا مرحله ترخیص و توزیع کالا در بازار همه اطلاعات و مشخصات کالا به وضوح و با دقت زیاد به شکل آنلاین در سامانه جامع امور گمرکی ثبت میشود و از آنجا که تمام مراحل و تشریفات ترخیص کالا چه در رویه واردات و چه صادرات و ترانزیت به صورت سیستمی انجام میشود، اطلاعات و آمارهای گمرکی با اطمینان کامل میتواند پایه تصمیمگیریها و سیاستگذاریهای صحیح اقتصادی در کشور قرار گیرد، چیزی که در طول سالهای طولانی گذشته جای خالی آن کاملاً احساس میشد.
یکی دیگر از مزایای گمرک الکترونیکی که در واقع حاصل شفافیت عملیات تجاری میباشد، افزایش درآمدهای گمرکی است. مقایسه درآمد گمرک در سال 95 با سال گذشته رشدی معادل 40 درصد را نشان میدهد که یکی از دلایل مهم آن عدم امکان کماظهاری و ارزشگذاری صحیح و واقعی کالاها از طریق سامانه TSC است. الان در گمرک شرایطی ایجاد شده مشخصات کامل کالا از مبدأ فروشنده دریافت و اطلاعات مربوط به ردیفهای تعرفه به طور مستقیم در بانک اطلاعات تجاری گمرک ثبت میشود. در همان حال ارزشگذاری کالا از طریق سامانه TSC در کوتاهترین زمان صورت میگیرد و سپس ارزیابی کالا توسط سیستم کارشناسی متمرکز و بدون حضور صاحبان کالا و اطلاع آنها از هویت کارشناسان انجام میشود و با راهاندازی سامانه هوشمند درب خروج کالا با نظارت کامل دقیق از گمرک ترخیص میشود. این سیکل کامل عملیاتی به همراه بازبینی فرآیندهای انجام شده در درب خروج و در صورت نیاز حسابرسی پس از ترخیص، امکان هرگونه سوءاستفاده و تخلف گمرکی را از بین برده و جایگاه گمرک را در بحث سلامت اداری و جلوگیری از فساد ارتقا داده است.
پیش از راهاندازی سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی دسترسی به آمار و اطلاعات گمرکی اولاً بسیار دشوار و زمانبر بود و ثانیاً تبادل آن با سازمانهای همجوار به سختی صورت میگرفت، اما در حال حاضر همه سازمانهای دخیل در امر تجارت میتوانند در لحظه و به صورت بر خط از این اطلاعات استفاده کنند و همین اطلاعات طی ماههای گذشته سبب کشف صدها تن کالای قاچاق شده است.
مایلم به اطلاع برسانم که زحمات و تلاشهای شما همکاران برای اجرای سامانه جامع گمرکی همواره موردتوجه و قدردانی مسئولان نظام و مردم بوده است و صرفنظر از برخی اظهارنظرهای غیرمنصفانه و بعضاً غرضآلود که عمدتاً توسط افراد و جریانهایی صورت میگیرد که سامانه سد راه منفعتطلبی و سوءاستفاده آنها شده است، سیستمی کردن امور در گمرک در کل یک حرکت کمنظیر در راستای تحقق دولت الکترونیک به حساب میآید و اینجانب به نوبهخود از تلاش و همکاری صمیمانه همه همکارانم قدردانی میکنم. البته واضح است که هنوز با نقطه ایدهآل فاصله داریم و باید همچنان در این راه کوشش کنیم.
در همین جا باید از حمایتهای بیدریغ مسئولان ارشد نظام به خصوص ریاست محترم جمهوری، معاون اول محترم، وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی و سایر مسئولان نسبت به گمرک جمهوری اسلامی ایران و اهداف و برنامههای آن سپاسگزاری نمایم و به ادامه این حمایتها در آینده مستظهر باشم.
ضمن تبریک روز جهانی گمرک به شما همکاران گرانقدر و خانوادههای محترمتان، لازم میدانم که یاد و خاطره مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی را که بیگمان ضایعهای جبرانناپذیر برای نظام جمهوری اسلامی ایران است و همچنین جانباختگان حادثه ناگوار ساختمان پلاسکو را گرامی بدارم و از خداوند منان برای آنان غفران و رحمت واسعه مسئلت نمایم.
مسعود کرباسیان - رییس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران
کد خبر 16542
نظر شما